ကယ်ပီတယ်လ်တိုင်ယို ငွေစုအသက်အာမခံ (သုံးဆတိုးအကာအကွယ်)
ရည်ရွယ်ချက်
ငွေစုအသက်အာမခံ(သုံးဆတိုးအကာအကွယ်)ဆိုသည်မှာ အာမခံသက်တမ်းအချိန် ကာလတိုဖြစ်သည့်အပြင် ငွေစုဆောင်းနိုင်သည့် အာမခံအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး၊ အာမခံသက်တမ်းစေ့ပါက နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့် ပေးချေသွားမည်ဖြစ်ပြီး၊ အာမခံသက်တမ်းအတွင်း သေဆုံးခြင်းနှင့် ထာဝစဥ်မသန်စွမ်းဖြစ်ခြင်းတို့အတွက် အကာအကွယ်ပေးသော အာမခံအမျိုးအစားဖြစ်ပါသည်။အသက်ကန့်သတ်ချက်
အသက်(၁၀)နှစ်မှ(၆၅)နှစ်အတွင်း။အာမခံသက်တမ်း
(၃)နှစ်၊ (၅)နှစ်၊ (၇)နှစ် နှင့် (၁၀)နှစ်။အာမခံထားငွေ
အနည်းဆုံး(၂၀)သိန်းကျပ် မှစ၍အာမခံထားရှိနိုင်သည်။ပရီမီယံပေးသွင်းခြင်း
၁လ တစ်ကြိမ်၊ ၃လ တစ်ကြိမ်၊ ၆လ တစ်ကြိမ်၊ ၁နှစ် တစ်ကြိမ်နှင့် တစ်လုံးတည်းပေး ဟူ၍ ရွေးချယ်ပေးသွင်းနိုင်သည်။ပရီမီယံအရစ်ကျပေးချေခြင်းအတွက် စောင့်ဆိုင်းကာလ
ပရီမီယံအရစ်ကျပေးချေခြင်းအတွက် စောင့်ဆိုင်းကာလမှာ ပရီမီယံကြေး ပေးသွင်းရန်စေ့သည့် နေ့မှစ၍ နောက် ၄လ မြောက်လ၏ လကုန်သည့်နေ့ အထိဖြစ်သည်။
နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့် သေဆုံးမှုအကျိုးခံစားခွင့် ထာဝစဥ်မသန်စွမ်းမှုအကျိုးခံစားခွင့်
နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်
နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်ကို အောက်ပါနည်းလမ်း (၂) မျိုးအနက်မှ တစ်မျိုးကို ရွေးချယ်၍ရယူနိုင်သည်။ ၁.တစ်လုံးတည်းပေးချေခြင်း။ ၂.အရစ်ကျခွဲပေးခြင်း။
သေဆုံးမှုအကျိုးခံစားခွင့်
အာမခံသက်တမ်းအတွင်း အာမခံထားသူသေဆုံးလျှင် သေဆုံးသည့်နေ့ရက်ရှိ သေဆုံးမှုအကျိုးခံစားခွင့်ကို အကျိုးခံစားခွင့်လွှဲပြောင်းခြင်းခံရသူထံသို့ တစ်လုံးတည်းပေးချေပါမည်။ သေဆုံးမှုအကျိုးခံစားခွင့်ကို ပေးချေပြီးပါက ထိုအာမခံထားသူအတွက် အာမခံအကာအကွယ်ပြီးဆုံးသွားမည်ဖြစ်သည်။
သေဆုံးမှုအကျိုးခံစားခွင့်ပမာဏမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။
အာမခံသက်တမ်းအတွင်း မတော်တဆမှု(※) ကြောင့်သေဆုံးခြင်း (ဘေးအန္တရာယ်ကြောင့်သေဆုံးခြင်း)
အာမခံသက်တမ်းအတွင်းဖြစ်ပွားခဲ့ပါက နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်ငွေ ပမာဏ၏ ၃ ဆ ဖြစ်သော ငွေပမာဏကို ပေးချေမည်။ (စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီဖြစ်ပါက စာရင်းပိတ်ပြီးနောက်တွင်ကျန်ရှိသည့် နှစ်စေ့ အကျိုးခံစားခွင့်၏ ၃ ဆ)
အာမခံသက်တမ်းအတွင်းဖြစ်ပွားခဲ့ပါက နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်ငွေ ပမာဏ၏ ၃ ဆ ဖြစ်သော ငွေပမာဏကို ပေးချေမည်။ (စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီဖြစ်ပါက စာရင်းပိတ်ပြီးနောက်တွင်ကျန်ရှိသည့် နှစ်စေ့ အကျိုးခံစားခွင့်၏ ၃ ဆ)(※) ရုတ်တရက်နှင့် မတော်တဆဖြစ်သော ပြင်ပသက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်သည့် ထိခိုက်မှု ဖြစ်ရမည်။ ဥပမာ- ယာဥ်မတော်တဆမှုကြောင့် သေဆုံးခြင်း။
အာမခံသက်တမ်းအတွင်း (၁) ဖော်ပြပါ သေဆုံးမှုမှလွဲ၍ သေဆုံးခြင်း (သမားရိုးကျသေဆုံးခြင်း)
စာချုပ်စတင်သည့်နေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်း ၃၀ အတွင်းဖြစ်ပါက ပေးသွင်းထားသော ပရီမီယံကိုသာပေးလျော်မည်။
စာချုပ်စတင်အသက်ဝင်သည့်နေ့မှစ၍ ၂ နှစ်ကျော်လွန်ပြီးမှ သေဆုံးပါက နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်နှင့် တူညီသောငွေပမာဏကို ပေးချေမည်။ (စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီဖြစ်ပါက စာရင်းပိတ်ပြီးနောက်တွင်ကျန်ရှိသည့် နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်ငွေနှင့်တူညီသော ပမာဏ)
စာချုပ်စတင်သည့်နေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်း ၃၀ အတွင်းဖြစ်ပါက ပေးသွင်းထားသော ပရီမီယံကိုသာပေးလျော်မည်။
စာချုပ်စတင်သည့်နေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်း ၃၀ ကျော်လွန်၍ ၂ နှစ်အတွင်းဖြစ်ပါက အောက်ပါအတိုင်းပေးလျော်မည်။
၁.အရစ်ကျပေးပေါ်လစီ - သေဆုံးချိန်အထိ ပေးသွင်းခဲ့ပြီးသော ပရီမီယံကြေးနှင့် လစဥ်ပေးပရီမီယံကြေး၏ ၅ ဆ ပေါင်းထည့် ထားသော ငွေပမာဏကို ပေးချေမည်။
၂.တစ်လုံးတည်းပေးပေါ်လစီ - တစ်လုံးတည်းပေးပရီမီယံကြေးနှင့် တူညီသောငွေ ပမာဏကို ပေးချေမည်။
၃.စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီ - ပေါ်လစီစာရင်းပိတ်ပြီးနောက်တွင် ကျန်ရှိသည့် နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်နှင့် တူညီသော ပမာဏကို ပေးချေမည်။
စာချုပ်စတင်အသက်ဝင်သည့်နေ့မှစ၍ ၂ နှစ်ကျော်လွန်ပြီးမှ သေဆုံးပါက နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်နှင့် တူညီသောငွေပမာဏကို ပေးချေမည်။ (စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီဖြစ်ပါက စာရင်းပိတ်ပြီးနောက်တွင်ကျန်ရှိသည့် နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်ငွေနှင့်တူညီသော ပမာဏ)
နှစ်စေ့အကျိုးခံစားခွင့်အရစ်ကျပေးချေစဥ်ကာလအတွင်းသေဆုံးခြင်း
ပေးချေရန်ကျန်ရှိသော အရစ်ကျအကျိုးခံစားခွင့်ငွေပမာဏ၏ present value နှင့်ကိုက်ညီ သော ပမာဏကို ပေးချေမည်။
ထာဝစဉ်မသန်စွမ်းမှုအကျိုးခံစားခွင့်
ထာဝစဉ်မသန်စွမ်းမှုဖြစ်ခြင်းဆိုသည်မှာအောက်ဖော်ပြပါ ဖြစ်ရပ်မျိုးကို ဆိုလိုသည်။
မျက်စိနှစ်ဖက် လုံးဝကွယ်ခြင်း။
လက်ကောက်ဝတ်အထက်ပိုင်းမှ လက်နှစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝ အသုံးပြု၍ မရခြင်း။
ခြေကျင်းဝတ်အထက်ပိုင်းမှ ခြေနှစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝ အသုံးပြု၍ မရခြင်း။
မျက်စိတစ်ဖက် လုံးဝကွယ်ခြင်းနှင့် လက်ကောက်ဝတ်အထက်ပိုင်းမှ လက်တစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝအသုံးပြု၍ မရခြင်း။
မျက်စိတစ်ဖက် လုံးဝကွယ်ခြင်းနှင့် ခြေကျင်းဝတ်အထက်ပိုင်းမှ ခြေထောက်တစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝအသုံးပြု၍ မရခြင်း။
ထာဝစဥ်မသန်စွမ်းအကျိုးခံစားခွင့်ပေးချေနိုင်ရန် ထာဝစဥ်မသန်စွမ်း ဖြစ်မှုသည် အနည်းဆုံး ရက်ပေါင်း ၉၀ (ကိုးဆယ်) ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားရမည်ဖြစ်ပြီး ဆေးကုသပေးခဲ့သည့် ဆရာဝန်မှ ထုတ်ပေးသော ထာဝစဉ်မသန်စွမ်းဖြစ်ကြောင်း ထောက်ခံချက် လိုအပ်သည်။ သို့သော် လိုအပ်ပါက အာမခံကုမ္ပဏီမှ ရွေးချယ်ခန့်အပ် ထားသောဆရာဝန် (၂) ဦးမှ ထုတ်ပေးသည့် ထာဝစဉ်မသန်စွမ်းဖြစ်ကြောင်း ထောက်ခံချက်ကိုလည်း ပူးတွဲတင်ပြရန် လိုသည်။
မျက်စိနှစ်ဖက် လုံးဝကွယ်ခြင်း။လက်ကောက်ဝတ်အထက်ပိုင်းမှ လက်နှစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝ အသုံးပြု၍ မရခြင်း။ခြေကျင်းဝတ်အထက်ပိုင်းမှ ခြေနှစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝ အသုံးပြု၍ မရခြင်း။မျက်စိတစ်ဖက် လုံးဝကွယ်ခြင်းနှင့် လက်ကောက်ဝတ်အထက်ပိုင်းမှ လက်တစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝအသုံးပြု၍ မရခြင်း။မျက်စိတစ်ဖက် လုံးဝကွယ်ခြင်းနှင့် ခြေကျင်းဝတ်အထက်ပိုင်းမှ ခြေထောက်တစ်ဖက် လုံးဝပြတ်ခြင်း၊ လုံးဝအသုံးပြု၍ မရခြင်း။ထာဝစဥ်မသန်စွမ်းအကျိုးခံစားခွင့်ပေးချေနိုင်ရန် ထာဝစဥ်မသန်စွမ်း ဖြစ်မှုသည် အနည်းဆုံး ရက်ပေါင်း ၉၀ (ကိုးဆယ်) ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားရမည်ဖြစ်ပြီး ဆေးကုသပေးခဲ့သည့် ဆရာဝန်မှ ထုတ်ပေးသော ထာဝစဉ်မသန်စွမ်းဖြစ်ကြောင်း ထောက်ခံချက် လိုအပ်သည်။ သို့သော် လိုအပ်ပါက အာမခံကုမ္ပဏီမှ ရွေးချယ်ခန့်အပ် ထားသောဆရာဝန် (၂) ဦးမှ ထုတ်ပေးသည့် ထာဝစဉ်မသန်စွမ်းဖြစ်ကြောင်း ထောက်ခံချက်ကိုလည်း ပူးတွဲတင်ပြရန် လိုသည်။အမ်းငွေထုတ်ပေးခြင်း
ပရီမီယံကြေးကို ၆ လစာနှင့်အထက် သွင်းထားပြီးသောပေါ်လစီသည် အာမခံသက်တမ်းအတွင်း စာချုပ်ဖျက်သိမ်းပါက ပေါ်လစီရှင်ထံ အမ်းငွေကို ထုတ်ပေးမည်။ပေါ်လစီစာရင်းပိတ်ခြင်း
အောက်ပါအချက်များနှင့်ကိုက်ညီသည့်အာမခံစာချုပ်သည်စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီ အဖြစ်သို့ အလိုအလျောက် ပြောင်းလဲသွားမည်။
အနည်းဆုံး ၆ လစာ ပရီမီယံကြေးပေးသွင်းထားခြင်း။
၇ လမြောက်နှင့်နောက်ပိုင်းကာလတွင် မည်သည့်ပရီမီယံကြေးကိုမဆို ပရီမီယံစောင့်ဆိုင်း ကာလအတွင်း ပေးသွင်းမှု မရှိခြင်း။
အနည်းဆုံး ၆ လစာ ပရီမီယံကြေးပေးသွင်းထားခြင်း။၇ လမြောက်နှင့်နောက်ပိုင်းကာလတွင် မည်သည့်ပရီမီယံကြေးကိုမဆို ပရီမီယံစောင့်ဆိုင်း ကာလအတွင်း ပေးသွင်းမှု မရှိခြင်း။ စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီ၏အာမခံထားငွေပမာဏသည် စာရင်းပိတ်ပေါ်လစီ အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားချိန်၌ ရှိနေသည့် အမ်းငွေပမာဏအပေါ်မူတည်၍ တွက်ချက်သည်။ အောက်ဖော်ပြပါ အကြောင်းကိစ္စရပ်တစ်ခုခုနှင့်ငြိစွန်းပါက သေဆုံးမှု အကျိုးခံစားခွင့်ကို မပေးလျော်ပါ။
အာမခံထားသူသည် ၂ နှစ်အတွင်း မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေခြင်း။
ပေါ်လစီရှင်၏တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသော ပေါ့ဆမှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ (*)
အာမခံထားသူသည် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ ဥပဒေချိုးဖောက်ခြင်း ကြောင့်လည်းကောင်းဖြစ်ခြင်း။
သေဆုံးမှုအကျိုးခံစားခွင့်လွှဲပြောင်းခြင်းခံရသူ၏ တမင်ရည်ရွယ် လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသောပေါ့ဆမှု ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
မူးယစ်ဆေးဝါး သို့မဟုတ် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသောဆေးကို သုံးစွဲခြင်း ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
AIDS/HIVရောဂါကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
စစ်ပွဲ၊ ဆူပူအကြမ်းဖက်မှုများ၊ အဓိကရုဏ်း၊ ၎င်းတို့နှင့် အလားတူ ဖြစ်ရပ်များကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။ (သို့သော် မိမိဆန္ဒကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ၎င်းဖြစ်ရပ်များထဲသို့ ပါဝင်သွားသည့် အခြေအနေဖြစ်ပါက အကျိုးခံစားခွင့်ကို ပေးလျော်မည်။ ကုမ္ပဏီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်အရ သက်ရောက်မှုပမာဏအပေါ် မူတည်၍ အကျိုးခံစားခွင့်ကိုအပြည့်အဝ သို့မဟုတ် လျှော့၍ ပေးလျော်ခြင်းမျိုး လည်း ရှိနိုင်သည်။ )
အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဉ်က ဖြစ်ပွားနေခဲ့သည့် ရှိရင်းစွဲ ရောဂါများကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။ (ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက် မည်သည့် ရည်ရွယ်ချက် ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန် ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း)
အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဥ်ကဖြစ်ပွားနေခဲ့သည်ဟု ထင်ထင်ရှားရှား ခန့်မှန်းနိုင် သည့်ရှိရင်းစွဲရောဂါများကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။(ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက် မည်သည့် ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန်ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း)
အာမခံထားသူသည် ၂ နှစ်အတွင်း မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေခြင်း။ပေါ်လစီရှင်၏တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသော ပေါ့ဆမှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ (*) အာမခံထားသူသည် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ ဥပဒေချိုးဖောက်ခြင်း ကြောင့်လည်းကောင်းဖြစ်ခြင်း။ သေဆုံးမှုအကျိုးခံစားခွင့်လွှဲပြောင်းခြင်းခံရသူ၏ တမင်ရည်ရွယ် လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသောပေါ့ဆမှု ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ မူးယစ်ဆေးဝါး သို့မဟုတ် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသောဆေးကို သုံးစွဲခြင်း ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ AIDS/HIVရောဂါကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။စစ်ပွဲ၊ ဆူပူအကြမ်းဖက်မှုများ၊ အဓိကရုဏ်း၊ ၎င်းတို့နှင့် အလားတူ ဖြစ်ရပ်များကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။ (သို့သော် မိမိဆန္ဒကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ၎င်းဖြစ်ရပ်များထဲသို့ ပါဝင်သွားသည့် အခြေအနေဖြစ်ပါက အကျိုးခံစားခွင့်ကို ပေးလျော်မည်။ ကုမ္ပဏီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်အရ သက်ရောက်မှုပမာဏအပေါ် မူတည်၍ အကျိုးခံစားခွင့်ကိုအပြည့်အဝ သို့မဟုတ် လျှော့၍ ပေးလျော်ခြင်းမျိုး လည်း ရှိနိုင်သည်။ ) အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဉ်က ဖြစ်ပွားနေခဲ့သည့် ရှိရင်းစွဲ ရောဂါများကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။ (ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက် မည်သည့် ရည်ရွယ်ချက် ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန် ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း) အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဥ်ကဖြစ်ပွားနေခဲ့သည်ဟု ထင်ထင်ရှားရှား ခန့်မှန်းနိုင် သည့်ရှိရင်းစွဲရောဂါများကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။(ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက် မည်သည့် ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန်ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း)အောက်ဖော်ပြပါ အကြောင်းကိစ္စရပ် တစ်ခုခုနှင့်ငြိစွန်းပါက ထာဝစဉ်မသန်စွမ်းမှု အကျိုးခံစားခွင့်ကို မပေးလျော်ပါ။
ပေါ်လစီရှင်၏ တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသော ပေါ့ဆမှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
အာမခံထားသူ၏ တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသော ပေါ့ဆမှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
အာမခံထားသူသည် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခြင်း၊ ဥပဒေချိုးဖောက်ခြင်း ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း မသေဆုံးခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။
မူးယစ်ဆေးဝါး သို့မဟုတ် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသော ဆေးဝါးများ သုံးစွဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
AIDS/HIVရောဂါကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။
စစ်ပွဲ၊ ဆူပူအကြမ်းဖက်မှုများ၊ အဓိကရုဏ်းများ၊ ၎င်းတို့နှင့်အလားတူ ဖြစ်ရပ်များ ကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။ (သို့သော် မိမိဆန္ဒကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ၎င်းဖြစ်ရပ်များထဲသို့ ပါဝင်သွားသည့် အခြေအနေဖြစ်ပါက အကျိုးခံစားခွင့်ကို ပေးလျော်မည်။ ကုမ္ပဏီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်အရ သက်ရောက်မှုပမာဏအပေါ် မူတည်၍ အကျိုးခံစားခွင့်ကိုအပြည့်အဝ သို့မဟုတ် လျှော့၍ ပေးလျော်ခြင်းမျိုး လည်းရှိနိုင်သည်။)
အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဉ်က ဖြစ်ပွားနေခဲ့သည့် ရှိရင်းစွဲရောဂါများ ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ (ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက် မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန် ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း)
အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဉ်က ဖြစ်ပွားနေသည်ဟု ထင်ထင်ရှားရှား ခန့်မှန်းဖော်ပြနိုင်သည့်ရှိရင်းစွဲရောဂါများကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ (ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသော ရည်ရွယ်ချက် မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန် ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း)
ပေါ်လစီရှင်၏ တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသော ပေါ့ဆမှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ အာမခံထားသူ၏ တမင်ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် သိသာထင်ရှားသော ပေါ့ဆမှုကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ အာမခံထားသူသည် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခြင်း၊ ဥပဒေချိုးဖောက်ခြင်း ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ မိမိကိုယ်ကိုသတ်သေရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း မသေဆုံးခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။ မူးယစ်ဆေးဝါး သို့မဟုတ် ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသော ဆေးဝါးများ သုံးစွဲခြင်းကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ AIDS/HIVရောဂါကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။စစ်ပွဲ၊ ဆူပူအကြမ်းဖက်မှုများ၊ အဓိကရုဏ်းများ၊ ၎င်းတို့နှင့်အလားတူ ဖြစ်ရပ်များ ကြောင့် ဖြစ်ခြင်း။ (သို့သော် မိမိဆန္ဒကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ၎င်းဖြစ်ရပ်များထဲသို့ ပါဝင်သွားသည့် အခြေအနေဖြစ်ပါက အကျိုးခံစားခွင့်ကို ပေးလျော်မည်။ ကုမ္ပဏီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်အရ သက်ရောက်မှုပမာဏအပေါ် မူတည်၍ အကျိုးခံစားခွင့်ကိုအပြည့်အဝ သို့မဟုတ် လျှော့၍ ပေးလျော်ခြင်းမျိုး လည်းရှိနိုင်သည်။)အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဉ်က ဖြစ်ပွားနေခဲ့သည့် ရှိရင်းစွဲရောဂါများ ကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ (ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသောရည်ရွယ်ချက် မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန် ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း) အာမခံထားသူသည် အာမခံဝယ်ယူစဉ်က ဖြစ်ပွားနေသည်ဟု ထင်ထင်ရှားရှား ခန့်မှန်းဖော်ပြနိုင်သည့်ရှိရင်းစွဲရောဂါများကြောင့်ဖြစ်ခြင်း။ (ကောင်းသောရည်ရွယ်ချက်၊ မကောင်းသော ရည်ရွယ်ချက် မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်ကြောင့်ဖြစ်စေ ဖော်ပြရန် ထိန်ချန်ခဲ့ခြင်း)(*) သိသာထင်ရှားသောပေါ့ဆမှုဆိုသည်မှာ ဥပမာအားဖြင့် အောက်ပါ ဖြစ်ရပ်မျိုးကိုဆိုလိုပြီး၊ ပုံမှန်အတိုင်းလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်သွားရုံဖြင့် ကာကွယ်၍ ရနိုင်သော မတော်တဆဖြစ်မှုကိုဆိုလိုသည်။
အရက်သေစာသောက်စား၍ယာဥ်မောင်းနှင်ခြင်းကြောင့် မတော်တဆမှု ဖြစ်ပွားခြင်း။ မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်ချိန်တွင် ပင်လယ်ကမ်းစပ်ဘေး၌ ငါးဖမ်းခြင်း၊ ရေကူးခြင်း စသည်တို့ကြောင့် မတော်တဆမှုဖြစ်ပွားခြင်း။